Przejdź do treści
Gmina Lisewo logo samorządu proobywatelskiego

Czcionka A- A A+

Kontrast graficzna wersja strony zmień kontrast strony

Mapa BIP ePUAP Szukaj
  • Home
  • Aktualności
  • Mieszkaniec
    • Informacja dla osób niesłyszących
    • E-urząd
      • Portal mieszkańca
      • Aplikacja
    • KORONAWIRUS
    • Nieodpłatna pomoc prawna
    • Urząd Gminy
      • Wójt
      • Dane teleadresowe
      • Numery telefonów
    • Rada Gmniny Lisewo
    • Fundusz sołecki
      • Informacje podstawowe
      • Aktualności
      • Realizacja
    • Ważne telefony
    • Lisewski Transport Publiczny
      • Informacje
      • Rozkład jazdy
        • 2025 rok
        • 2024 rok
    • Usługi
      • Gopsodarka Odpadami Komunalnymi
      • Służba zdrowia
        • Ośrodek zdrowia
        • Rehabilitacja
        • Apteka
      • Oświata
    • Gminna Biblioteka
    • Zwierzęta w Gminie
      • Program opieki
      • Dla właścicieli
        • 2023
        • 2022
        • 2021
        • 2020
        • 2019
      • Dla opiekunów kotów wolnożyjących
      • Czekają na dom
      • Kontakt
    • Planowane wyłączenia prądu
  • Inwestor
    • Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna
    • Baza przedsiębiorców
    • Forum przedsiębiorczości
    • Zamówienia publiczne
    • Geoportal
    • www.biznes.gov.pl
  • Turysta
    • O Gminie
    • Historia
    • Warto zobaczyć
    • Arkadia
    • Zagroda Zbyszka
  • Wydarzenia
  • Projekty
    • Fundusze unijne
    • Fundusze rządowe
    • Inne fundusze
  • Czyste powietrze
    • Punk konsultacyjny
    • Dla kogo?
    • Na co i ile?
    • Jak złożyć wniosek?
    • Statystyki
    • Pytania i odpowiedzi
    • czystepowietrze.gov.pl
  • Kontakt
    • Informacja dla osób niesłyszących
    • Informacja w tekście łatwym do czytania (ETR)
    • Dane kontaktowe
  • RODO
facebook twitter google

Historia

Gmina Lisewo > Turysta > Historia > Historia cz. 2

Historia cz. 2

Print Friendly, PDF & Email

Przy kościele znajdował się także szpital (przytułek) dla ubogich ufundowany przez starostę lipienieckiego Jana Kostkę i rodzinę Działowskich z pobliskiego Dzaiłowa. W sierpniu 1831 r. na Lisewo spadła epidemia cholery, która pochłonęła 94 osoby. Pochowano je we wspólnej mogile na początku wsi, gdzie dziś znajduje się kaplica św. Józefa. Liczba ofiar byłaby większa, zapobiegła temu swą ofiarną postawą ks. Jan Kanty Dombrowski. Po jego śmierci mieszkańcy Lisewa uczcili jego pamięć epitafium, które do dziś wisi w południowej części prezbiterium kościoła.

Od połowy XIX wieku w Lisewie, za sprawą miejscowego proboszcza ks. Stanisława Machorskiego, rozwijała się Polska działalność kulturalno- społeczna. Jej celem było przeciwstawienie się germanizacji.

Już w 1848 roku w czasie Wiosny Ludów, w ramach zorganizowanej przez ks. Machorskiego Lidze Polskiej powstało na terenie parafii kilka bibliotek. Od 1862 roku odbywały się tu posiedzenia Towarzystwa Rolniczego ziemi chełmińskiej, później towarzystwa powiatowego.

23 IV 1867 roku założono parafialne kółko rolnicze. Statutowym i rzeczywistym celem działalności koła było szerzenie wiedzy rolniczej i jej praktyczne zastosowanie: zastąpienie trójpolówki płodozmianem. uprawa nowych roślin, uszlachetnienie ras zwierząt hodowlanych, stosowanie nawozów mineralnych, wspólny zakup maszyn, nawozów i nasion.

Kilka lat później 18 III 1873 roku założono Bank Ludowy. Bank lisewski był pierwszym tego rodzaju bankiem w powiecie chełmińskim, jego akcjonariuszami byli zamożni chłopi, kupcy, rzemieślnicy i polscy ziemianie.

W roku 1898 utworzono jednostkę Straży Pożarnej, inicjatorem jej zorganizowania i długoletnim komendantem był Tadeusz Makowski.

Poza bankiem istniała w Lisewie druga spółka zarobkowo – gospodarcza. Była nią mleczarnia, założona w 1904 przez okolicznych hodowców krów mlecznych.

Ważną rolę na przełomie XIX i XX wieku odegrał ksiądz Stanisław Machorski, który wychował dwa pokolenia aktywnych działaczy kulturalnych i społecznych. Był obrońcą polskości i wszędzie gdzie tylko mógł przeciwstawiał się germanizacji, był inicjatorem założenia fundacji stypendialnej, Towarzystwa Pomocy Naukowej, która pomagała materialnie zdolnym i ubogim Polakom w zdobyciu wykształcenia. Występował przeciw wypieraniu języka polskiego ze szkół, walczył z polityką kulturkampfu, jego plebania była schronieniem dla emisariuszy.

Czytaj dalej
Tweet
  • Turysta
    • O Gminie
    • Historia
    • Warto zobaczyć
    • Arkadia
    • Zagroda Zbyszka

nasi partnerzy

480884301_1160766929170222_7291593683747044889mmn
herb starostwo_2025
2.1. Nasi partnerzy-1
mgoszcz_dabrowka
baner_MC_
Tablica Tytlewo i Kornatowo
Informacja o dofinansowaniu inwestycji - „Przebudowa ogólnodostępnej infrastruktury rekreacyjnej w miejscowości Kornatowo i Pniewite poprzez montaż elementów placu zabaw i urządzeń fitness”
Informacja o dofinansowaniu inwestycji - Modernizacja drogi dojazdowej w miejscowości Krusin
Informacja o dofinansowaniu inwestycji - Przebudowa drogi gminnej w miejscowości Malankowo
Tablica informacyjna - dofinansowanie budowy odnawialnych żródeł energii 3 edycja

Główne menu

  • Informacja dla osób niesłyszących
  • RODO
  • Polityka prywatności
  • Deklaracja dostępności

Kontakt

dane adresowe: Chełmińska 2, 86 - 230 Lisewo Chełmińska 2, 86 - 230 Lisewo

numer telefonu:  56 676 86 14 56 676 86 14

numer faksufax. 56 676 86 14 wew. 25

adres mailowy urzadgminy@lisewo.com

adres strony internetowej www.lisewo.com

szybka wiadomość

copyright Gmina Lisewo 2017 - 2025

wykonanie
pixelartmedia.pl / webtop1.pl

Accessibility
Close
Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.ZgodaNie wyrażam zgodyPolityka prywatności